NCad en ZonMw bieden verkenning proefdiervrije innovaties aan

Nieuwsbericht | 21-05-2021 | 09:27

ZonMw en het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) voerden de verkenning uit. Zij zijn beiden partners in het programma Transitie naar Proefdiervrije Innovatie (TPI). Dit TPI-programma wordt geregisseerd en gefaciliteerd door het ministerie van LNV.

Minister Schouten: ‘De afgelopen 2,5 jaar is door TPI de transitie naar proefdiervrije innovatie een flinke stap verder gebracht. Onderzoekers, financiers, beoordelaars, NGO’s, ondernemers én beleidsmakers met hetzelfde doel, weten elkaar al steeds beter te vinden. Tegelijkertijd begrijp ik dat de ambitie hoog is en dat we sneller vooruit willen. Het is daarom goed dat ZonMw en NCad nadenken over hoe we TPI verder kunnen vormgeven in de toekomst. Ook de komende jaren blijft ieders inzet nodig om uiteindelijk zoveel als verantwoord is, proefdiervrij te kunnen zijn, en deze verkenning helpt daarbij.’

Meer coördinatie en investeringen in de keten van proefdiervrije innovatie

De aanleiding voor de verkenning was de constatering van ZonMw en het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) dat met het huidige tempo de transitie naar proefdiervrij onderzoek langzaam gaat. Ondanks dat er op veel plekken in Nederland gewerkt wordt aan organen-op-een chip en andere proefdiervrije modellen, is daadwerkelijk toepassing daarvan nog niet altijd mogelijk. Wil Nederland de ingezette transitie naar proefdiervrij onderzoek versnellen, dan zijn er extra coördinatie tussen en investeringen van alle betrokken partijen in de keten nodig: overheden, onderzoeksinstellingen en bedrijven.

Een cruciale rol voor de nieuwe generatie

ZonMw en NCad adviseren om extra in te zetten op innovatie, toepassing en onderwijs.
‘Om de transitie naar dierproefvrije wetenschap succesvol te maken, is een forse investering in de wetenschap nodig’ stelt Henk Smid (voorzitter NCad) als mede-initiatiefnemer. Dan versnelt de ontwikkeling van nieuwe proefdiervrije modellen. De implementatie van bestaande proefdiervrije methoden vraagt ook om extra aandacht. Een van de belangrijke fasen daarin is inzicht krijgen in hoe innovaties zonder proefdieren geïmplementeerd kunnen worden: hoe zijn ze te valideren of kwalificeren als werkzaam of veilig? Daarmee kunnen de kansen die er liggen sneller verzilverd worden. De nieuwe generaties onderzoekers spelen een cruciale rol in de versnelling van de transitie. Onderwijs in het gedachtengoed en de methoden van proefdiervrij onderzoek helpt hen om verantwoorde keuzes te maken voor hun onderzoeksopzet. Zij kunnen zo de kwaliteit en relevantie van hun onderzoek verhogen, én vertaling van hun resultaten naar de mens verbeteren.

Een toekomst met zo min mogelijk proefdieronderzoek?

De komende maanden zal ZonMw gebruiken om de adviezen uit de verkenning verder uit te werken tot een strategische agenda en een strategie voor financiering waarbij ZonMw streeft naar breed gedragen onderzoeks- en innovatieconsortia. Ook zullen ZonMw en NCad inzetten op een sterkere positionering en profilering van proefdiervrij onderzoek, om kennis sneller te delen en initiatieven beter met elkaar te verbinden.
Jeroen Geurts en Henk Smid hopen dat de aanbieding van de verkenning aan minister Carola Schouten voor een verdere versnelling van de ingezette transitie naar onderzoek zonder proefdieren. En ze hopen dat een nieuw kabinet overweegt daar ook haar bijdrage aan te leveren. ‘ZonMw ziet uit naar een toekomst waarin het werken met proefdieren is geminimaliseerd, zonder dat er onverantwoordelijke risico’s worden genomen ten aanzien van de kwaliteit van het onderzoek. ‘We hebben snel meer kennis nodig om goede alternatieven te creëren’ benadrukt Jeroen Geurts.

Meer informatie

• Verkenning naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een Nederlands onderzoeksconsortium ter bevordering van dierproefvrije innovaties.
• Transitie Proefdiervrije Innovatie TPI, het programma voor de Transitie Proefdiervrije Innovatie, wil de transitie naar proefdiervrije innovatie versnellen. Het TPI programma wordt gedragen door partners uit de publieke en private sector en maatschappelijke organisaties.
• Meer Kennis met Minder Dieren ZonMw stimuleert al 20 jaar innovaties die bijdragen aan het beantwoorden van wetenschappelijke vragen zonder dierproeven en zet in op het 3V-beleid (Vervangen, Verminderen en Verfijnen). We doen dit onder andere met het programma Meer Kennis met Minder Dieren.
• Nationaal Comite advies dierproevenbeleid (NCad) Het Nationaal Comité advies dierproevenbeleid (NCad) is ingesteld voor de bescherming van dieren die worden gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden en voor onderwijs.

De verkenning is tot stand gekomen met de medewerking van deskundigen die werkzaam zijn bij: RIVM, VUmc / ACTA, Stichting Proefdiervrij, Leids Universitair Medisch Centrum, ministerie van Economische Zaken en Klimaat, ministerie van Landbouw, Natuur en Visserij, Francis Crick Institute, TNO, KNAW, Biomedical Primate Research Centre (BPRC), Institute for human Organ and Disease Model Technologies (hDMT), de Nierstichting, Hoge School Utrecht, Health~Holland, Universiteit Maastricht, Radboud UMC, Erasmus MC en Universiteit Utrecht.