Advies: Zorgvuldige weging van methoden voor identificatie en genetische karakerisatie

Bij genetisch gemodificeerde knaagdieren worden de teen(koot)knip en oorknip als veelgebruikte methoden toegepast voor identificatie en genetische karakterisatie. De oor- en teenknip als identificatiemethode bij knaagdieren is echter een veelbesproken onderwerp in het kader van dierenwelzijn. Met name de teenknip methode stuit nog wel eens op weerstand.

Al in 2016 heeft ZonMW in opdracht van de toenmalig minister van Economische Zaken een inventarisatie gemaakt van de toepassing van de teenknip. ZonMW heeft toen verschillende methoden geïdentificeerd die geschikt zijn voor óf genotypering óf identificatie van proefdieren. Er was destijds nog steeds geen beter alternatief voor genotypering en identificatie van jonge dieren via een handeling anders dan de teenknip.

In 2018 heeft de toenmalige minister van LNV het NCad verzocht opnieuw te onderzoeken of het mogelijk is om de teen(koot)knip uit te faseren als identificatiemethode, op voorwaarde dat er een gelijkwaardig alternatief mogelijk is. In 2020 hebben wij hierover een advies uitgebracht.

Wij geven in dit advies een overzicht van alle bestaande methoden voor identificatie en karakterisatie, alsook een uiteenzetting van alternatieven. Dit overzicht dient als handreiking die eenvoudig te raadplegen is voor de keuze van de meest geschikte identificatie en karakterisatiemethoden.

Wij pleiten ervoor dat bij deze keuze een zorgvuldige weging tussen de beschikbare methoden gemaakt moet worden. Bijvoorbeeld door per onderzoeksopzet deze afweging opnieuw te maken, waarbij aspecten als aantasting van integriteit, aantasting van welzijn en verbeteren van kwaliteit van wetenschap meegenomen zouden moeten worden.

Verder adviseren wij het ministerie van LNV en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OC&W) een concreet project uit te (laten) zetten met de opdracht combinaties van duurzame niet-invasieve identificatie- en karakterisatie-technieken te ontwikkelen. Hierbij dient de integriteit en het welzijn van het dier niet of minimaal te worden aangetast. Daarnaast dient meer onderzoek te worden uitgevoerd naar innovatieve technieken om dieren te kunnen identificeren en karakteriseren, zoals ‘individuele gezichtsherkenning’ en DNA-isolatie en analysetechnieken.