Advies: Indicatoren, beheer en benutting van gegevens voor monitoren van proefdiergebruik en 3V-alternatieven

In Nederland worden proefdieren gebruikt voor verschillende doeleinden, namelijk fundamenteel en toegepast onderzoek, wettelijk verplichte testen en onderwijs. Daarnaast wordt direct en indirect gewerkt aan de ontwikkeling en implementatie van de 3V’s (Vervanging, Vermindering en Verfijning).

Ontwikkeling van 3V-alternatieven is niet altijd een doel op zich, maar kan ook een afgeleide zijn van het onderzoek. Dit maakt dat de informatie over proefdiergebruik en 3V-alternatieven omvangrijk is, over veel verschillende wetenschappelijke onderzoeksgebieden verspreid is, en niet altijd direct zichtbaar is.

De toenmalig Staatssecretaris van Economische Zaken heeft het NCad daarom in maart 2015 gevraagd een advies uit te brengen over beheer en benutting van aanwezige informatie over dierproeven en 3V- alternatieven. Monitoring van dergelijke ontwikkelingen kan het inzicht in gebeurtenissen en trends vergroten en komt daarmee tegemoet aan de maatschappelijke behoefte aan transparantie en openheid. Bovendien kan het monitoren bijdragen om aan een beter onderbouwde keuze van het onderzoeksmodel en derhalve aan een kwaliteitsslag in onderzoek (“lessons learned”).

Meer specifiek is ons gevraagd dit advies op te delen in twee deeladviezen, namelijk:

1. Beheer en benutting van gegevens over proefdiergebruik en 3V-alternatieven, en;
2. Het duiden van indicatoren welke kunnen bijdragen aan een beter inzicht in feiten en ontwikkelingen ten aanzien van proefdiergebruik en 3V-alternatieven en die gebruikt kunnen worden voor beleidsontwikkeling en beleidssturing.

In oktober 2015 is het eerste deeladvies uitgebracht. In dit eerste deel wordt geadviseerd over het gestructureerd verzamelen en beschikbaar stellen van data; kansen voor het benutten van beschikbare data; en het ontsluiten van data.

In maart 2016 is het tweede deeladvies uitgebracht. Hierin worden de onderwerpen van het eerste deeladvies verder uitgewerkt om daarmee de haalbaarheid nader te kunnen onderbouwen en focus in de dataopslag aan te brengen.

Wij adviseren het gegevenspakhuis gefaseerd op te bouwen, waarbij de overheid het initiatief neemt door het geven van een gerichte opdracht voor de bouw van het datapakhuis (de hardware) aan een centrale instantie. In de tweede fase kan dit gegevenspakhuis zich verder ontwikkelen tot een algemene kennisbank, waarin ook onderzoeksresultaten en andere gegevens van instellingen worden ondergebracht.