Verfijning van dierproeven is erop gericht het ongerief voor proefdieren te verminderen en/of hun welzijn zo optimaal mogelijk te maken.
Optimale pijnbestrijding is een voorbeeld van het eerste, kooiverrijking van het tweede. Verfijning is van belang tijdens de hele levenscyclus. Dus niet alleen tijdens de proef, maar ook voor dieren in fok en in voorraad.
Minder ongerief, meer welzijn
Binnen de onderzoekswereld groeit de aandacht voor het terugdringen van ongerief bij proefdieren. Naast ethische overwegingen zijn er ook wetenschappelijke overwegingen. Ongerief kan namelijk een verstorend element zijn op experimentele resultaten. Voorbeelden van mogelijkheden om ongerief voor proefdieren te verminderen zijn het gebruik van adequate anesthesie en/of pijnbestrijding, de toepassing van humane eindpunten of het hanteren van maximale inspuitvolumina.
Ook technologische ontwikkelingen kunnen bijdragen aan vermindering van het ongerief. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van beeldvormende technieken, niet-invasieve meetmethoden en het onderzoek naar de effecten van experimentele procedures en condities op de resultaten van het onderzoek.
Verhoging van welzijn kan bereikt worden door:
- De huisvesting zoveel als mogelijk te optimaliseren voor de specifieke diersoort, want een muis heeft andere behoeften dan bijvoorbeeld een hond.
- Sociaal levende dieren zoals ratten en muizen sociaal te huisvesten en geschikte kooiverrijkingsmaterialen beschikbaar te stellen.
- De dieren te trainen voor bepaalde handelingen, zoals bloedafnames. Dit kan door positieve conditionering. Deze training wordt in ons land inmiddels veelvuldig toegepast bij onderzoek met bijvoorbeeld honden en apen.
Meer informatie
Simpson J, Kelly JP. (2012) The effects of isolated and enriched housing conditions on baseline and drug-induced behavioural responses in the male rat. Behav Brain Res. 2012 Jun 23